Çocuklarda Böbrek Taşı Riskini Azaltan Beslenme Rehberi: Su, Süt ve Sızdırmaz Alışkanlıklar

Çocuklarda böbrek taşı oluşumu, yeterli su içilmemesi ve beslenme alışkanlıklarının dengesizliğiyle ilişkilendiriliyor. Dr. Necmettin Aydın Mungan’a göre, idrarda çözünmüş mineral ve maddelerin çokluğu taş oluşumunu tetikleyebiliyor; bu nedenle kilo başına 50-60 ml su tüketimi çocuk için yeterli kabul ediliyor. Özellikle idrar miktarını artırmanın, bazı çalışmalarda taş oluşumunu önemli ölçüde azaltabildiği belirtiliyor.

Süt ve süt ürünlerinin kalsiyum içeriği, gelişim için gerekli olduğundan tamamen kısıtlanmamalı. Kalsiyum oksalat taşlarının oluşumunu etkileyebilen bu mineralin dengeli alınması, hem çocuğun gelişimini destekler hem de taş riskini azaltır. Ancak aşırı tüketim de riskli olabilir; bu yüzden miktar kontrollü tutulmalıdır.

İlinizde görülen taş vakalarının çoğu, 3 ile 11 yaş arasındaki çocuklarda tespit ediliyor ve bu dönemde taş riskinin artış gösterdiği ifade ediliyor. Abur cubur olarak adlandırılan işlenmiş gıdalar, yüksek sodyum içerikleriyle taş oluşumunu tetikleyebiliyor. Tuz tüketiminin azaltılması, özellikle cips ve hazır gıdaların sınırlanması taşı önlemede kritik bir adım olarak öne çıkıyor. Ayrıca gazlı içeceklerdeki fruktoz ve boya maddelerinin de taş oluşumuna katkıda bulunduğu belirtiliyor.

Beslenmede yüksek proteinli ve dengeli karbonhidratlı bir diyetin önemine vurgu yapılıyor. Proteinden fakir ancak karbonhidratça zengin beslenme de taş riskini artırabilir; bu durum, kalsiyum oksalat ve ürik asit taşlarının oluşumuna zemin hazırlayabilir. Dünya genelinde çocuklarda böbrek taşı görülme oranı yaklaşık %1 civarında olsa da gelişmekte olan ülkelerde bu oran %5-10’a kadar çıkabiliyor. Bu farklar, protein, tuz ve abur cuburun yanlış kullanımı ile yetersiz su tüketiminin bir sonucudur.

Yaşanan coğrafi farklılıklar ise yüksek ısının ve proteinden zengin beslenmenin, tuz tüketiminin fazlalığıyla birleştiğinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde taş hastalıklarının daha sık görüldüğünü gösteriyor. Metabolik hastalıklar veya ailede taş hastalığı öyküsü varsa, çocuklar için özel bir diyet programı uygulanması faydalı olacaktır.

Çocuklara yönelik öneriler arasında, abur cubur ve renkli, gazlı içeceklerden uzak durulması, tuz tüketiminin azaltılması ve dengeli bir diyet ile yeterli sıvı alımının sağlanması yer alıyor. Kaynaklar arasında AA ve ilgili sağlık kurumlarının bilgilerinin referans alınması, bu önleyici yaklaşımı güçlendiriyor.