Çanakkale Savaşı’nın İlk Şehitleri ve 111 Yıllık Anıtta Saklı Hikâye

Çanakkale Boğazı’nı savunan kuvvetlerin 3 Kasım 1914’teki ilk bombardımanı sırasında 81 erin ve 5 subayın şehit olduğu olay, harp kayıtlarında ayrıntılarıyla yer alır. O günün raporlarına göre düşmanın top ateşiyle başlayan ve kısa sürede sivil gürültüye karışan çatışmalar, yıkıcı bir infilakla sonuçlanmıştır. Bu süreçte Mürettebatın ve savunmanın adeta bir dayanışmasıyla karşı koymalar görüldü.

Görgü tanıklarından biri olan Şemsettin Çamoğlu, bombardımanın başladığı anı ve kuleden dışarıya kaçış çabasını şöyle anlatır: Zemin ve kemer arasındaki mesafe uzakken, büyük bir sarsıntı yaşanır. Kemerin altına sığınmak yerine açığa doğru ilerlemek kararını verir ve bu karar, ölümle burun buruna gelen bir anı olarak kayda geçer. Hemen ardından etrafı karanlık ve dumanla kaplanır; 1 metre ilerisi bile net şekilde görülmez hâle gelir.

Röportajlarda belirtilen diğer gerçekler, olayın sadece bir kavga olmadığını, aynı zamanda sıhhiye birimlerinin yaralıları kurtarma çabasını da kapsadığını gösterir. Şứcühedanın toplanması ve defin işlemleriyle birlikte 4 Kasım 1914 tarihinde bu kahramanlar için törensel bir anma gerçekleştirildi. Buraya gelen ziyaretçilere yöneltilen mesajlar, Çanakkale kahramanlığının simgesi olan bu mekânın anlamını pekiştirir.

Raporlar, savaşın ilk günlerinde Anadolu ve Rumeli yakalarının bombardımanla zorluklarla karşılaştığını, fakat savunmanın da ısrarla sürdürülüğünü gösterir. Müttefik filosunun geri çekilmesiyle sonuçlanan bu saatler, sadece uzak savaş alanlarının değil, yerel hafızanın da dönüştüğü bir an olarak kayıtlara geçmiştir.