BDDK’dan manipülasyon hakkında yönetmelik

Bankacılık Düzenleme ve Kontrol Kurumu (BDDK), manipülasyon ve yanıltıcı işlemlere karşı yeni kararlar aldı. Bankacılık Kanunu kapsamına giren mali piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı işlem ve uygulamaların belirlenmesi amacıyla hazırlanan yönetmelik, Devlete Ait Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Üç bölümden oluşan Parasal Piyasalarda Manipülasyon ve Yanıltıcı İşlemler Hakkında Yönetmelik’in ilk bölümü; amaç, kapsam, dayanak ve tanımlardan oluşuyor. Yönetmeliğin ikinci bölümünde ise toplam 11 bent yer alıyor. Söz konusu bentlerde, bankalarca gerçekleştirilen hangi fiillerin mali piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı operasyon ve uygulamaları olarak kabul edileceği sıralanıyor. İlgili bentler şöyle: 1- Bir finansal aracın arzına, talebine veya fiyatına ilişkin hatalı veya aldatıcı izlenim uyandıran veya uyandırabilecek olan veya döviz kuru ve faiz dahil bir parasal aracın fiyatının anormal ya da suni düzeyde tutulmasını sağlayan veya sağlayabilecek olan işlemlere, bu amaçları sağlamak kastıyla dahil almak, aracılık etmek, bu tür işlemler için buyurmak veya yarı faaliyetlerde bulunmak. 2- Arz istek dengesinin alışılagelmiş şartlarda gerçekleşmediği dönemlerde, mali piyasaların dalgalanmasından veya sığlığından kullanmak suretiyle, mali piyasaların düzensizliğini artıracak veya istikrarını olumsuz etkileyecek şekilde, bir mali aracın fiyatına ya da faiz, döviz kuru, CDS gibi referans değerlere etkide bulunacak işlemlere dahil olmak, ara bulmak, bu tür işlemler için buyurmak ya da sözde faaliyetlerde bulunmak. 3- Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerine ilişkin veya bankalarca yurt dışına TL likidite sağlanmasına ilişkin kurulca alınan karar ve sınırlamaların, işlemlerin erken itfası, vadesi gelen işlemlerin ötelenmesi ve/ya da yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dahil elde etmek üzere, dolaylı yöntemler kullanılarak aşılmasına ya da laf konusu komite kararlarının etkisizleştirilmesine karşın işlem ve uygulamalar yapmak ya da bu nesil işlem ve uygulamalara aracılık etmek. 4- Yanıltıcı bir mekanizma ya da kurgu aracılığıyla döviz kuru ve faiz dahil bir mali aracın fiyatını etkileyen veya etkileyebilecek işlemlere dahil almak, aracılık etmek, bu tür işlemler için buyurmak ya da güya faaliyetlerde bulunmak. 5- Bir mali aracın arzına, talebine veya döviz kuru ve faiz dahil fiyatına ilişkin hatalı veya yanıltıcı izlenim uyandıran ya da uyandırabilecek olan ya da bu fiyatın olağandışı ya da yapay düzeyde tutulmasını karşılayan ya da sağlayabilecek olan hatalı ya da aldatıcı veri ya da söylentileri, internet dahil herhangi bir kitle iletişim aracı aracılığıyla ya da diğer bir yolla yaymak. 6- Öncesinde pozisyon gücenmiş bir parasal vasıta hakkında, alınan pozisyonla ilgili çıkar çatışmasının kamuoyundan gizlenmesi suretiyle, internet veya öteki kitle iletişim araçları aracılığıyla görünüm bildirerek laf konusu parasal aracın, faiz oranı ve döviz kuru dahil, fiyatı üzerinde etkide bulunmak veya bulunmaya niyetlenmek. 7- Yanlış veya yanıltıcı olduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği halde, bir referans değerinde hakkında yanlış ya da aldatıcı bilgiler iletmek, hatalı veya aldatıcı girdiler karşılamak veya bir referans değerin hesaplanmasını manipüle edici herhangi bir davranışta bulunmak. 8- Bir parasal aracın talep veya talebi üzerindeki dominant rolün kullanılması suretiyle parasal aracın alım satım fiyatlarını sabitlemeye ya da başka bir hileli kazanç sağlamaya karşın eylemlerde bulunmak. 9- Parasal piyasaların başlangıç ve kapanışlarında, faiz ve döviz kuru dahil bir mali aracın açılış veya kapanış fiyatlarını etkileyen veya etkileyebilecek alım veya satım işlemleri gerçekleştirerek bu açılış ya da kapanış fiyatlarına kadar pozisyon bölge yatırımcıların yanlış yönlendirilmesini temin etmek. 10- Tasarruf sahiplerini gerçeğe tutarsız ya da aldatıcı şekilde yönlendirmek. 11- Finansal sisteme güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde veri ve söylentiler yaymak.