Baştımar Aile Müzesi: Sürmene’deki Osmanlı-Dönemi Konağının Modern Hikayesi

Baştımar Mahallesi’nde, Kastel Deresi kıyısında yer alan 1840’lı yıllara ait iki katlı konak, uzun yıllar hasar ve bakımsızlıkla karşı karşıya kaldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından aslına uygun biçimde restore edilerek kültürel mirasa kazandırılan bu yapı, Osmanlı döneminin sonlarına uzanan bir geçmişe sahip. Konak, uzun yıllar boyunca asker, siyasetçi ve bürokrat yetiştiren bir merkez olmanın ötesinde, ailenin torunları arasında iş insanı Alaattin İlyas Saral’ın girişimiyle yaşıyor.

Girişimiyle annesi Zekiye Yeter Saral’ın anısına müze ve kitaplığa dönüştürülen yapı, “Baştımar Aile Müzesi” adını alarak deniz manzarası eşliğinde ziyaretçilerini ağırlıyor. Müzede Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan dönemi yansıtan objeler, vesikalıklar ve arşiv kayıtları akademisyenler tarafından incelenebiliyor. Ziyaretçiler, konakta bulunan illüstratif materyallerle Cumhurbaşkanlığı devlet arşivlerine ait hatıraları ve döneme ilişkin biyografileri keşfedebiliyorlar.

Müzenin yönü, ziyaretçilere Türkçe, İngilizce ve Rusça dillerinde hazırlanan tanıtım filmleri ile ücretsiz gezim imkanı sunuyor. Gelen ziyaretçiler, konaktaki yaşam biçimleri ve eğitim geçmişine dair unsurları uzmanların anlatımıyla gözlemleyebiliyorlar.

Kültürel mirasın ayağa kaldırılması için atılan adımlar, yerel halk ve ziyaretçiler tarafından büyük takdir topladı. Bölgeyi ziyaret edenler, konakla ilgili duygularını paylaşırken, Ahmet Ağa Konağı ile karşı koyduğu karşılıklı bağın önemi üzerinde duruyorlar. Tarihsel dokunun kararlı bir şekilde korunması, Karadeniz kültürünün köklü yapı taşlarından biri olarak değerlendiriliyor.

Zaferle restore edilip müze haline getirilen konak, savaşlar görmüş olsa da zarar görmemiş oluşu ve kütüphane odalarının varlığıyla dikkat çekiyor. Bu sayede ziyaretçiler, bölgenin geçmişini derinlemesine inceleyebiliyor ve Karadeniz’in kültürel birikimini yakından deneyimleyebiliyorlar.