Akdeniz’de Küresel Isınmanın Etkileri ve Denizlerin Geleceği

Küresel ısınma ve denizlerin sıcaklık artışındaki yükseliş

Son yıllarda özellikle Akdeniz bölgesinde deniz suyu sıcaklıklarındaki dramatik artış, ekosistemleri ve deniz canlılarını ciddi şekilde etkiliyor. Bu durum, küresel ısınmanın doğrudan ve dolaylı sonuçlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. “Son 10 yılda ısınma şiddetlendi” diyerek, uzmanlar, bu olgunun kayda değer bir hızla ilerlediğine vurgu yapıyorlar.

Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Mavruk, denizlerin sıcaklık artışını detaylandırırken, şu önemli noktaları dile getiriyor: “Son birkaç on yılda Akdeniz’deki deniz suyu sıcaklıklarında gözle görülür bir yükselme yaşandı. 1980’lerden itibaren, her 10 yılda bir ortalama 0,4 santigratlık bir artış söz konusu. Ancak, son zamanlarda bu artış oranı daha da hızlandı ve 0,9 ile 1,5 santigrat arasında değişiyor.”

Bu sıcaklık artışları, mevsimlerin karakteristik özelliklerini de değiştirdi. Artık kışlar daha sıcak, yazlar ise daha uzun ve sıcak geçiyor. Bu durum, denizlerin yaşam döngülerini ve ekolojik dengeyi olumsuz etkiliyor.

Denizlerin ısınması ve küresel ısınma ile ilişkisi

Prof. Mavruk, denizlerin ısınmasını küresel ısınma ile doğrudan ilişkilendirerek, şu açıklamayı yapıyor: “Denizlerin ısınması, atmosfere salınan sera gazlarıyla yakından bağlantılıdır. Sanayileşme ve fosil yakıtlarının kullanımıyla atmosfere salınan karbon dioksit, sera etkisini artırıp, denizlerin sıcaklığını yükseltiyor. Bu süreç, iklim değişikliğinin en belirgin ve ciddi göstergelerinden biri haline geldi.”

Son dönemde, deniz suyu sıcaklıklarındaki artış özellikle kış aylarında kendini gösteriyor. Bu yılın ocak ve şubat aylarında deniz suyu sıcaklığı 18-19 santigrat dereceye kadar yükseldi. Normalde bu seviyelerin 16-17 santigrat derece olması beklenirken, yaşanan bu ani artış, ekosistemlerde ciddi değişikliklere neden oluyor.

Deniz canlılarının göçü ve ekolojik sonuçlar

Denizlerin ısınması, denizde yaşayan canlıların yaşamlarını doğrudan etkiliyor. Prof. Mavruk, bu durumu şu sözlerle açıklıyor: “Denizlerdeki sıcaklık artışları, canlı türlerinin yaşam alanlarını değiştiriyor. Sıcak suyu seven ve ılıman iklimlere uyum sağlayan türler, kendi doğal yaşam alanlarını terk ederek daha serin bölgelere göç ediyor. Bu göç hareketleri, bölgedeki biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemin dengesini alt üst ediyor.”

Özellikle Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerde, yerli türler göç ederek yeni bölgelerde yaşam mücadelesi veriyor. Bu göçler, ekosistemlerin yapısını değiştirdiği gibi, bazı balık türlerinin neslinin tehlike altında kalmasına neden oluyor.

Yeni türlerin ve balıkçılıktaki değişimin sebepleri

Denizlerin ısınmasıyla birlikte, balıkçılık açısından yeni türler ortaya çıkmaya başladı. Eski zamanlarda sıkça rastlanan balıklar yerine, sıcak suları tercih eden ve ekonomik değeri düşük olan türler görülmeye başlandı. Prof. Mavruk, bu durumu şu sözlerle anlatıyor: “Süveyş Kanalı, sıcak suların Akdeniz’e giriş kapısı haline geldi. Bu sayede, Gargur, Balon Balığı veya Aslan Balığı gibi zehirli ve ekonomik değeri düşük yeni türler bölgemize girmeye başladı. Aynı zamanda, geleneksel balık türlerimizin azalması veya göç etmesi, balıkçılık sektörünü olumsuz etkiliyor.”

Bu olumsuz gelişmelerin önüne geçebilmek adına, uluslararası ve ulusal ölçekte yeni politikalar ve önlemler alınması gerekiyor. Prof. Mavruk, ekliyor: “Küresel ısınmanın hızını yavaşlatmak ve denizlerin korunmasını sağlamak için, hem uluslararası toplumun hem de bireylerin acil önlemler alması şarttır.”