Ağasar Elbiseleri: Şalpazarı’nın Kültürel Mirası

Şalpazarı ilçesinde, Çepni kültürünün izlerini taşıyan Ağasar elbiseleri, yöredeki kadınların festivallerde vazgeçilmez kıyafeti olarak öne çıkıyor. Kelime anlamı olarak savaşçı bir geçmişi işaret eden bu giysiler, Karadeniz’in Türkleşmesinde rol oynamış Çepnilerin kültürünün önemli bir simgesi durumunda.

Terzilerin talebe göre diktiği Ağasar elbiseleri, günlük yaşamın yanı sıra düğün, şenlik, festival ve bayram gibi özel etkinliklerde de tercih ediliyor. Bu süreçte kültürün kaybolmaması için verilen mücadele, şu sözlerle özetleniyor: “Kültürümüzün kaybolmaması için gayret gösteriyoruz.”

Geleneksel giysilerin yapısı, Orta Asya’dan gelen bir giysi olarak değerlendiriliyor ve Anadolu’nun pek çok yerinde bu tür giysilere rastlanmıyor. Bu nedenle bölge halkı, Ağasar elbiselerini gelecek nesillere aktarmak için özel bir çaba gösteriyor. Gençler arasında bu mirası yaşatma amacıyla yürütülen çalışmalar, örf ve ananeyi unutmama yönünde büyük önem taşıyor.

“Elbisemiz on parçadan oluşuyor” diyen yerel halktan Havva Yaşar, Ağasar elbisesinin coğrafi özellikler ile iklim ve çalışma koşullarına uyum sağladığını vurguluyor. Elbisede bulunan her parça bir ihtiyacı karşılıyor: dayanıklı lastikler, uzun çoraplar, geniş etekler ve bel lastiği; ayrıca kuşak gibi öğeler, yük taşıma ve bel ile vücudu koruma amacı taşıyor. Yelek de sırtı koruyor. Yaşar, bu kıyafeti her etkinlikte giymenin kültürü canlı tutmanın yolu olduğuna dikkat çekiyor ve “Elbisesiz festival de eksik kalır” diye ekliyor.

Lise öğrencisi Meral Deniz ise Ağasar elbiselerini beğenerek giydiğini belirtiyor: “Tüm şenliklerde ve düğünlerde renkli topluluklar halinde geniş bir uyumla giyiniyoruz. Folklor ekibinde de sıklıkla kullanıyorum. Kültürümü korumaya devam edeceğim.”

İşin ustası Ali Yamaç, terzihanesinde yalnızca Ağasar elbisesi yapıyor; annesinin 50 yıldır süren bu mesleğini devralmış durumda. Kış aylarında siparişlerin arttığını belirten Yamaç, özellikle festival dönemlerinde taleplerin yoğunlaştığını kaydediyor. İlçe dışındaki derneklerin düzenlediği festivaller için de giysi talebi alınıyor; kadınlar yalnızca bir elbise değil, birkaç kıyafet diktirerek talep yaratıyorlar. Uzun süreli ve devamlı talep yaz sezonunda nisan ve mayıs aylarından başlıyor, eylül ayına kadar sürüyor.

Kaynaklar: AA / Hatice Diler – Kültür Sanat; Haberler.com