ABD’den korkutan üç mantıksal bağ

Milliyet Gazetesi’nin haberine göre Çin, Vuhan’dan yayılan yeni herif koronavirüs Kovid-19 salgını dünyada 3.3 milyondan pozitif kişiye bulaştı. Salgında 235 binden artı birey yaşama veda etti. Kovid-19 hastalığına yakalanan 1 milyonu aşkın kişinin iyileştiği salgınla uğraş için ülkelerin aldığı önlemler sürerken yanıtı en çok merak edilen soru yine “Normale ne süre dönebiliriz?” oldu. Sayısız senaryolar yazıldı, sayısız modellemeler yapıldı. Ancak bu sorunun “tek bir yanıtı” yok. ABD Minnesota Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Araştırma Politika Merkezi’nin (CIDRAP) önde gelen pandemi uzmanları bu soruya cevap bulabileceğimiz üç ayrı program metni hazırladı. Program Metni raporunu, CIDRAP Direktörü Mike Osterholm, Harvard Üniversitesi’nden pandemi uzmanı Dr. Marc Lipsitch, CIDRAP’ın medikal direktörü Dr. Kristine Moore ve 1918 İspanyol gribi salgınının anlatıldığı “The Great Influenza” (Büyük Grip) kitabının yazarı tarihçi John Barry ile birlikte kaleme aldı. Osterholm, CNN International’a yaptığı açıklamada “Bu şeyin hemen biteceğini göz önünde bulundurmak mikrobiyolojiye aykırı” dedi.

Kademeli bağışıklık

Raporda, Kovid-19’un yeni olması sebebiyle kimsenin bu hastalığa karşısında bağışıklığı olmadığı belirtilerek, şu tespitlere yer verildi: “Sürü bağışıklığı millet aralarında aşamalı olarak gelişeceği için salgının süresinin 18-24 ay olması mümkün. Kuluçka döneminin daha uzun olması, daha belirtisiz yayılması ve R0 değerinin (bulaştırma katsayısı) daha yüksek olması nedeniyle Kovid-19 gripten daha basit yayılıyor.”

Hükümet yetkililerinin halka salgının yakında sona ereceğini söylemekten vazgeçip ilerisi için hazırlık yapmasının istendinği raporda, ikinci senaryoya göre hazırlık yapılması önerildi.

İşte o senaryolar:

“Birinci devamlılık: 2020 baharındaki birincil Kovid-19 dalgasını yaz her tarafında ve sonrasındaki bir-iki yıllık vakit içinde ufak dalgalar izler. Salgın 2021’de bir noktada kademeli olarak azalır.

İkinci devamlılık: İlk Kovid-19 dalgasını güz ya da kış mevsiminde daha büyük bir dalga izler. 2021’de bir veya iki küçük dalga daha görülür: Bu model hastalığın yayılıp afiyet sistemleri üzerinde zorlama oluşturmasını engellemek için sonbaharda salgını yavaşlatma önlemlerine bitmiş başvurulmasını gerektiriyor. Bu model, 1918-19 salgınında görülenle benzerlik taşıyor.

Üçüncü senaryo: Salgın ağır ağır devam edecek. Salgını yavaşlatma önlemlerinin her yerde uygulanmasını gerektirmiyor. Lakin vakalar ve ölümler devam edecek.”

‘75 yaş üstüne acil servis değil’

Yaşlı nüfusun yoğun olduğu Avrupa’da milyonlarca kişi huzurevlerinde kalıyor. Kovid-19 salgınında olgu ve vefat sayısının yüksek olduğu Almanya, Fransa, İtalya, Belçika ve İspanya gibi ülkelerde salgının merkez üssü huzurevleri oldu. Yüzlerce kişi bakımevlerinde Kovid-19 hastalığından can verdi. O Kadar çok Avrupa ülkesinde yaşlıların “ölüme terk edildiği” tartışmaları sürerken Fransa ile ilgili bir bahis ortaya atıldı. Ülkede haftalık yayımlanan Le Canard Enchaine gazetesi, Fransız hükümetinin 19 Mart tarihli, 75 yaş üstü kişilerin acele servislerde bakımına sınırlama getirilmesini öngören bir tavsiye genelgesi hazırlandığını yazdı.

‘Gerekirse tercih açık’

Gazetede iddia edilen haberde bu önerinin daha çok genci kurtarabilmek ve ivedi servislerde kapasitenin üzerine çıkılmaması için alındığı açıklama edildi. Haberin 22 Nisan’da yayımlanmasının arkasında ülkenin saygın gazetelerinden Le Figaro’nun ulaştığı hükümet yetkilileri böyle bir genelgenin varlığını yalanladı. Fransız Sağlık Bakanlığı, Le Figaro’ya bu yönde bir genelgenin olmadığını açıkladı. Ama bahis ülkede büyük ses getirdi. Haberde, söz konusu genelgenin uygulandığına kanıt olarak Paris’teki hastanelerin genelge tarihi öncesinde ve sonrasında kabul ettiği 75 yaş üstü hasta sayısı gösterildi.

Buna kadar, başkent Paris’te 21 Mart öncesinde yoğun bakıma alınan hastaların yüzde 19’u 75 yaş üstüydü. Buna karşın, 5 Nisan’da bu oran yüzde 7’ye düştü. Haberde ismi açıklanmayan hasta bakıcıların sözlerine de yer verildi. Paris’te çalışan ve gazeteye konuşan bir hasta bakıcı, kendilerine “70 yaşında ve 40 yaşında biri aralarında seçim yapılması gerekirse tercihin açık olduğunun” söylendiğini aktardı.