Gıda Katkı Maddeleri: E Numaraları, Kodlama ve Helal Hassasiyeti

Gıdalarda raf ömrünü uzatmak ve tat ile koku gibi özellikleri iyileştirmek amacıyla kullanılan katkı maddeleri, uzun zamandır tartışma konusu olmuştur. Paketli ürünlerde sıkça karşılaşılan bu maddelerin sağlığa etkileri üzerine çeşitli çalışmalar yürütülüyor.

Gıda Kodeksi Komisyonu (CAC) tarafından belirlenen ilkeler, Avrupa Topluluğu (EC) tarafından yayımlanan direktiflerle yürürlüğe girmiştir. Avrupa Birliği bilimsel incelemesi neticesinde değerlendirilen maddelere ise topluluğun onayını simgeleyen E numaraları verilmektedir. Endüstriyel gıda ürünlerinde katkı maddelerini tanımlarken E ile başlayan ve üç ya da dört haneli rakamlardan oluşan kodlar kullanılır.

8000’in üzerinde gıda katkı maddesi bulunmaktadır. Doğal ya da sentetik (yapay) olarak sınıflandırılan tüm kimyasallar bu kodlama sisteminin kapsamındadır. Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde de E numarası bulunan maddeler, CAC ve EC listelerinde yer alıp çeşitli gıdalarda onaylanmış olarak kabul edilir. Bu nedenle toplamda 8000’in üzerinde katkı maddesi bulunur.

400 Aroma Maddesi olarak Türk mevzuatında izin verilen aroma maddelerinin sayısı yaklaşık 400 civarındadır. E numarası alan maddelerin sayısı ise sürekli güncellenir. Zararları tespit edildiğinde mevcut maddeler iptal edilirken yeni katkı maddeleri de listeye eklenebilir. Ancak E kodunun varlığı, bir maddenin zararlı veya helal olup olmadığını kesin olarak göstermez; sadece bir değerlendirme göstergesi olarak alınabilir.

Hemen belirtmek gerekir ki E numarası olmayan maddelerle karşılaştırıldığında bazı avantajlı yönler olabileceği düşünülse de bu sistem tek başına güvenliğin ya da helalliğin garantisi değildir. Diğer daha genel numaralandırma sistemleri olarak INS (The International Numbering System) ve CAS (Chemical Abstract Service) gibi alternatifler de bulunur.