Gazlı Alev Dedektörüyle 360 Derece Tespit: NÜRDAM’ın Yerli Teknoloji Hamlesi

BAİBÜ NÜRDAM çatısı altında geliştirilen gazlı fotokatot tabanlı alev dedektörü, dünya üzerinde ilk kez kullanıma sunuldu. Yerli bir tasarımla gerçekleştirilen bu dedektör, 100 metreyi aşan mesafede ve 360 derece açıyla alevleri tespit edebiliyor; güneş ışığından bağımsız çalışabilme özelliğine sahip. Projenin ilerleyişi 2026 yazında faaliyete geçmesi hedefleniyor.

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nin NÜRDAM ekibi, dünyanın ilk gazlı alev dedektörünü geliştirdi ve patent için başvuruda bulunuldu. Fikir hakkı NÜRDAM Müdürü Doç. Dr. Yalçın Kalkan’a ait. Tasarım sürecinde İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’dan Doç. Dr. Arif Kösemen ve Prof. Dr. Sadullah Öztürk katkı sağladı. Dedektörün elektronik devre kartını BAİBÜ Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rıfkı Terzioğlu geliştirdi. Yerli imkanlarla üretilen bu gazlı dedektör, 360 derecelik görüş açısı ve 100 metreyi aşan alev tespitiyle geleneksel yarı iletken çözümlerinin ötesine geçiyor.

“Şu anda teknolojileri yarı iletkenden değerlendirmek doğru değildir” diyen NÜRDAM Müdürü Doç. Dr. Yalçın Kalkan, mevcut dedektörlerin sınırlılıklarını aşan bir yaklaşım benimsediklerini vurguluyor. Yangın dedektörleri ile karıştırılmaması gereken sistemler, duman veya kızılötesi morötesi sinyaller yerine ultraviyoleyi hedefleyerek çalışır; mevcut yarı iletken teknolojiler için öngörülen yaşam süreleri ve mesafelerle sınırlı kalır.

“Sınırları kaldırdık; 360 derece tarama ve 100+ metre tespit,” şeklinde özetlediği hedefleriyle Kalkan, gazlı dedektörün radarını genişleterek her açıdan test ettiklerini belirtiyor. Bu bakışla mevcut teknolojilerin ötesine geçildiğini ve dünyanın ilk gazlı teknolojisiyle daha hızlı sinyal üretimi sağlandığını anlatıyor.

Mikro düzeyde hız elde eden dedektör, muadil cihazlara göre çok daha kısa bir algılama süresi sunuyor. Kalkan, mikrosaniyelerle sinyal üreten bir yapı olduğunu ve tamamen yerli tasarımla üretildiğini ifade ediyor. Uluslararası PCT patent başvurusu da bu bağlamda gerçekleştirildi; kullanılan gaz karışımları ise ekibi tarafından geliştirildi.

Gelecek hedefleri arasında 2026 yaz aylarına yetiştirmek bulunan projenin sürprizleri var. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’dan Prof. Dr. Sadullah Öztürk ve Doç. Dr. Arif Kösemen ile birlikte yürütülen çalışmalar, endüstriyel hazırlıkları tamamlanan bir aşamada. Proje kapsamında gelecek yaz, pilot bölgelerde yerli ve milli alev dedektörlerinin kullanılması hedefleniyor. Ayrıca araç ve benzinliklerde de kendi alev dedektörlerimizin yer alması planlanıyor.

Kaynaklar: Demirören Haber Ajansı / Teknoloji; Haberler.com