Gastroözofageal Reflü ve Mide Yanması: Belirtiler, Tetkikler ve Beslenme Önerileri

Çoğumuz hayatımızın bir döneminde hazımsızlıkla karşılaşırız ve bu durum çoğu kez göğüs bölgesinde yanma hissiyle ilişkilidir. Gıda borusuna ulaşan asit nedeniyle mide salgılarının etkisi yemek borusunda rahatsızlığa yol açabilir; bu süreci gastroenteroloji uzmanı Dr. Philip Woodland şöyle özetliyor: asit reflüsü, midenin asidik içeriğinin yemek borusuna doğru yukarı yönelmesidir ve bu durum çoğunlukla göğüs kafesinin arkasında yanma hissi olarak kendini gösterir.

Yiyecekler midesel yanmayı tetikleyebilir mi? Woodland, büyük öğünlerin mide basıncını artırması nedeniyle en sık tetikleyiciler arasında olduğuna dikkat çekiyor. Yağlı yemekler reflüyü kötüleştirebilir, alkol (özellikle beyaz şarap) kapakçık kasını gevşeterek asidin yukarı çıkmasını kolaylaştırabilir. Kafein ve çikolata da bazı kişilerde tetikleyici olabilir. Baharatlı yiyeceklerin semptomları çoğu durumda şiddetlendirebildiğini düşünenler olsa da, bunların her zaman reflüyü artırdığı söylenemez; kapsaisin gibi bileşenler, mide içeriğinin yukarı akışını kolaylaştıran benzer sinir tepkilerini tetikleyebilir.

Dr. James Kennedy ise gazlı içeceklerin mirasında yaygın bir tetikleyici olduğunu vurguluyor. Ayrıca mide içeriğinin pH seviyesini düşüren bazı besinlerin de bu durumu tetikleyebileceğini belirtiyor. Çikolata gibi bazı gıdalar, yemek borusu ile mide arasındaki bağlantıyı oluşturan kasları gevşeterek içeriğin yukarı çıkmasına olanak tanıyabiliyor.

Tetikleyicileri belirlemek için hangi yöntemi izlemek gerekir? Kennedy, rahatsızlık veren yiyecekleri tek tek denemek ve izlemek gerektiğini öğütlüyor. Her şeyi bir anda kesmek yerine, bir gıdadan başlayıp belirtilerin değişimini gözlemlemek faydalıdır. Eğer bir gıdayı bıraktıktan sonra semptomlar kaybolur ve yeniden eklediğinizde geri gelirse, o gıda muhtemelen tetikleyicidir.

Mide yanmasını iyileştiren özel yiyecekler var mı? Ne yazık ki reflüyü doğrudan iyileştiren tek bir yiyecek bulunmuyor. Ancak özellikle yatmadan önce ağır yağlı yemeklerden kaçınmak, mide ile yemek borusu arasındaki basınç farkını azaltabilir ve semptomları azaltabilir. Beslenme uzmanları genel olarak dengeli ve sağlıklı bir diyetin reflüyü kontrol altına almaya yardımcı olduğunu belirtirler.

Akdeniz tipi beslenme genelde daha düşük doymuş yağ, bol sebze ve meyve, tam tahıl ve deniz ürünlerini öne çıkarır. Bu yaklaşım, obeziteyi azaltmaya ve dolayısıyla reflüyü hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte bazı bitkisel çaylar veya yağlar, özellikle nane gibi, sindirim sistemini rahatlatabilir; fakat karın içi basıncını artırarak semptomları kötüleştirebilecek etkileri nedeniyle dikkatle kullanılması gerekir.

Yaşla birlikte reflü tehlikesi artar mı? Obezite ile hamilelik reflüyü daha sık görülebilir kılar; bebeğin doğumundan sonra bu durum ortadan kalker. Yaş ilerledikçe reflünün daha yaygın olduğu düşünülse de, tek başına yaşla çok güçlü bir ilişki yoktur. Zamanla mide fıtığı gelişmesi reflüyü daha kolay hale getirebilir; bu durumda yemek borusu ile mide arasındaki bariyer zayıflar ve semptomlar artar. Yeni başlayan semptomlar özellikle 55 yaş üstünde daha ciddiye alınmalı ve doktora başvurulmalıdır.

Belirtilerinizde tekrarlayan veya yeni başlayan şikayetler varsa, özellikle kilo kaybı, yutma güçlüğü, mide bulantısı ya da kusma gibi belirtiler varsa bir aile hekiminize danışmanız önerilir. Bu belirtiler, daha ciddi bir durumun işareti olabilir.

Bu haber BBC gazetecileri tarafından hazırlanmış ve haberler.com üzerinden paylaşılan içerik baz alınarak derlenmiştir.