Balık Tezgahlarında Baş Taşı ve Şifa İnancı: Karakulak, Granyöz ve Eşkina Üzerine Yeni Bir Bakış
Balık tezgahlarında baş taşı, şifa inancı ve Karakulak, Granyöz, Eşkina üzerine yeni bir bakış
Kıyılarda balıkçı tezgahları yeniden canlanırken, tür çeşitliliği de artıyor. Karakulak, granyöz ve eşkina gibi balıklar, sadece lezzetleriyle değil, başlarındaki doğal taşın şifa verici olduğuna dair inançla da dikkat çekiyor. Özellikle karakulak, kilosu 650 liraya kadar yükselen fiyatıyla en çok tercih edilenler arasında yer alıyor ve baş taşı nedeniyle gelen şifalı olduğuna dair iddialar müşterilerin ilgisini artırıyor.
Baş kısmında bulunan eski adıyla balık taşı olarak bilinen otolitler, balıklarda denge sağlayan yapı olarak öne çıkıyor. Bu taşlar mermer görünümünde olup, bazı kişiler tarafından böbrek ve safra kesesi ağrılarına karşı bir tür doğal destek olarak görülebiliyor. Balık başındaki taşlardan 2’lik setler, büyük balıklarda 10 bin lira civarında bir değer taşıyor. Ancak alışveriş sitelerinde ve aktarlarda ise 5 taşlık setler 100 liraya, 10 taşlık setler ise 400–1500 lira aralığında alıcı bulabiliyor.
ŞİFALI OLDUĞUNA İNANILIYOR Balıkçı Mustafa Karaçöl, pek çok müşterinin karakulak, granyöz ve eşkina balıklarını tercih ettiğini belirtiyor. Böbrek rahatsızlıkları için taşı ezip limonla tüketmenin önerildiğini ifade eden Karaçöl, “Karakulak sadece damak tadı için değil, baş taşlarının şifa amacıyla da talep görüyor. Bilimsel olarak kanıtlanmış bir fayda mevcut değil; ancak inananlar taşları satın alıyor ve kilosu yaklaşık 10 bin liraya kadar çıkıyor” diyor.
FAYDASINA YÖNELİK BİLİMSEL VERİ YOK Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, otolit taşlarının balıkların denge mekanizmasında kilit rol oynadığını belirtiyor ve bazı vatandaşların böbrek rahatsızlıkları için kullanma eğilimini de anımsatıyor. Ancak bilimsel bir çalışma ile faydasının kanıtlandığını söyleyemeyiz; fayda iddiaları bilimsel olarak doğrulanmış değil. Ayrıca bazı vatandaşlar bu taşları biriktirip satma yoluna da gidiyor.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Erdem Aksoy – Yaşam