İnme ve Beyin Hastalıklarında Beslenme, Risk Faktörleri ve Acil Müdahale Stratejileri

İnme ve felç hastalıkları, Türkiye’de en sık görülen nörolojik sorunlar arasında yer alıyor. Omü Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Terzi, bu hastalıkların kalp hastalıklarından sonra ikinci ölüm nedeni olduğunu belirtirken, her yıl yaklaşık 45 bin kişinin hayatını kaybettiğini ifade ediyor.

Beslenme biçimi çoğu riski doğrudan etkiliyor. Uzun vadede sağlığı korumanın anahtarı olarak, tuza ve yağlı gıdalardan uzak durmak, sebze ve meyve ağırlıklı Akdeniz tipi beslenmeyi tercih etmek özellikle 60 yaş sonrası için kritik görünüyor. Ayrıca düzenli egzersiz ve sigara-alkol gibi alışkanlıklardan sakınma, inme riskini anlamlı düzeyde azaltıyor.

Araştırmalar her 6 kişiden birinin inme geçirme riskini taşıdığını gösteriyor; bu yüzden risk faktörlerinin kontrol altına alınması hayati önem taşıyor. Beyin damar hastalıkları, beyin damar tıkanıklıkları ve beyin kanamaları olarak iki ana grupta özetleniyor; en sık rastlanan durum ise tıkanıklıklar. Türkiye’de de bu hastalıklar, önemli bir özürlülük ve ölüm nedeni olarak öne çıkıyor.

Hızlı müdahale olmadan sonuçlar ağır olabilir. Felç durumunda ilk 6-8 saat kritik bir süre olarak kabul ediliyor. Türkiye’de 112 acil hattı ve entegre sağlık sistemi sayesinde hastalar hızlıca uygun merkezlere yönlendiriliyor. Erken dönemde damar açık kalacak şekilde damardan verilen ilaçlar veya anjiyo ile tıkalı damar açılabiliyor ve yaşam kalitesi belirgin şekilde korunabiliyor.

İnme sonrası süreç ise rehabilitasyonla şekilleniyor. Felç sonrası güçsüzlük, dengesizlik ve konuşma bozuklukları gibi tablolar ortaya çıkabilir; bu yüzden beyin travması geçiren hastalarda fizik tedavi, rehabilitasyon ve dil-konuşma terapileri büyük önem taşıyor. Ayrıca kalp ritim bozuklukları veya diğer altta yatan nedenler için uygun tedavilerin uygulanması da gereklidir.