Yutma bozukluğu hangi hastalarda daha sık görlüyor?

Yutma bozukluğu, beslenme sırasında boğulma hissi, öksürük, hırıltı veya ses değişikliğinin eşlik ettiği bir tablo olarak karşımıza çıkar. Özellikle bazı hasta gruplarında bu sorun daha sık görülür; Prematüre bebekler, kas hastaları ve uzun süre entübe kalan bireyler bunlardan bazılarıdır. Uzmanlar, yutma sırasında yiyeceklerin akciğerlere kaçması veya yutma güçlüğünün ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtirler.

Bu durumun tanı ve tedavisinde multidisipliner bir yaklaşımın önemi vurgulanmaktadır. Yutma sırasında meydana gelen güçlüklerin arkasında kas ve kıkırdakların koordinasyon bozukluğu yatabilir; bu da uyum bozulduğunda ortaya çıkan temel bir mekanizmadır.

YUTMA BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ

Yutma bozukluğunu, yiyeceklerin akciğerlere kaçması ya da çiğnemenin ardından yiyeceklerin mideye ulaşamaması olarak tanımlamak mümkündür. Belirtiler arasında özellikle yutkunma sırasında boğulma, öksürük, hırıltı veya ses değişikliği öne çıkar. Yutma işlemini üst hava yollarında bulunan kas ve kıkırdakların koordine çalışma ihtiyacı belirler; bu uyum bozulduğunda güçlükler ortaya çıkar.

KİMLER RİSK ALTINDA

Prematüre bebekler, kas hastaları, uzun süre yoğun bakımlarda kalanlar, entübe hastalar ve kalp ya da nörolojik hastalığı bulunanlar bu sorunla daha sık karşılaşabilir. Yutma durumunu incelemek için flexible endoskopik yutma çalışması kullanılarak yiyeceklerin soluk borusuna kaçıp kaçmadığı gözlemlenir. Ayrıca videofloroskopik yutma çalışması ile yutma işlemi röntgen üzerinden izlenerek koordineksiyon problemleri tespit edilir. Bazı vakalarda ise üçlü endoskopi olarak bilinen üst havayolları, yemek borusu, mide ve akciğerleri aynı anda değerlendirmek mümkündür.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Tedavide öncelikler arasında yutma terapisi ve yiyeceklerin kıvamının düzenlenmesi bulunur. Bu süreçte, ilgili kasları güçlendirmek ve yutma bilincini artırmak için özel terapiler uygulanır. Sıvı gıdalar yerine kıvam arttırıcı ilaçlar kullanmak da kaçakları azaltabilir.

Multidisipliner bir yaklaşım, kulak burun boğaz, çocuk göğüs hastalıkları, çocuk gastroenteroloji, yutma terapisti ve diyetisyenden oluşan bir ekip ile hızlı ve etkili tanı ve tedavi süreci sağlar. Böylece hastalığın nedenini hızla belirlemek ve doğru tedaviye yönlendirmek mümkün olur.

BUNLARA DİKKAT!

Yutma sırasında boğulma, öksürme, hırıltı veya ses değişikliği gibi belirtiler olduğunda mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır. Özellikle tekrarlayan zatürre, krup veya astım ataklarının kontrol edilememesi durumlarında da yutma bozukluğu düşünülmelidir.