Bartın Üniversitesi’nden Dedektör Köpekleri ile Zararlı Böcek Tespiti Alanında Çığır Açan Çalışma

Türkiye’de İlk Kez Dedektör Köpeklerin Zararlı Böcek Tespiti İçin Kullanımı Deneysel Aşamaya Geçti

Bartın Üniversitesi tarafından, Prof. Dr. Yafes Yıldız danışmanlığında hazırlanan ve yürütülen yeni nesil araştırma çalışması, zararlı böceklerin tespiti konusunda önemli bir adım olarak dikkat çekiyor. Bu kapsamlı çalışma ile ilk defa, dedektör köpeklerin sınır kapılarında ve fındık alanlarında zararlı böceklerin hızlı ve güvenilir şekilde tespiti amaçlanıyor. Çalışma, ülkemizdeki biyolojik mücadele ve karantina önlemlerine yeni bir soluk kazandırmayı hedefliyor.

Prof. Dr. Yıldız, “İnsanların böcekleri bulma oranı genellikle yüzde 30 civarında iken, köpeklerin bu oranı oldukça yükseliyor ve sonuçlar çok daha kısa sürede alınabiliyor” diyerek, köpeklerin yüksek duyarlılığına vurgu yaptı. Ayrıca, Türkiye’de ilk kez 2014 yılında İstanbul ve Bartın’da tespit edilen, zararı büyük olan Anoplophora chinensis (turunçgil uzun antenli böceği) gibi karantinaya tabi önemli zararlılar üzerinde çalışmalar gerçekleştirildi.

Çalışmanın Detayları ve Kullanılan Yöntemler

İşte bu çalışma, özellikle Karadeniz Bölgesi’nde fındık alanlarında önemli zararlar oluşturan bu böceğin erken teşhisi ve kontrollü yönetimi amacıyla yapıldı. Prof. Dr. Yıldız’ın liderliğinde, Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı öğretim üyeleri ve uzmanları, zararlı böceklerin larvalarını Sakarya Arifiye bölgesinde, turunçgil uzun antenli böcekleri ve bulaşık fındık alanlarından topladı.

Dedektör Köpeklerin Eğitim Süreci ve Testler

Köpek eğitimi, Ankara Köpek Koleji’nde Veteriner Hekim Tarkan Özvardar tarafından gerçekleştirildi. Eğitim süreci toplamda 2,5 ay sürdü ve iki aşamadan oluştu: kokunun öğretilmesi ve diğer kokulardan ayırt edilmesi. Bu eğitim sayesinde köpeklerin zararlı böceklerin koku profilini öğrenmeleri ve diğer kokulardan ayırt etmeleri sağlandı.

Test aşamasında, köpeklerin yüksek hassasiyetle ve hızla zararlı larvaları tespit ettiği kaydedildi. Kullanılan Border Collie cinsi ‘Zippo’ isimli köpek, özellikle kütüklere konulan zararlı böcek örnekleri ile diğer böcekleri ayırt etmede oldukça başarılı oldu ve tespit süresi 10 saniye civarında gerçekleşti.

Başarı ve Gelecek Planları

Prof. Yıldız, “Türkiye’de ilk defa karantina zararlısına karşı bu köpeklerin kullanımını araştırdık ve oldukça olumlu sonuçlar elde ettik” diyerek, çalışmaların ülke ekonomisine ve tarım sektörüne büyük katkılar sağlayacağını belirtti. Ayrıca, bu köpeklerin sınır kapılarında ve riskli alanlarda kullanılmasıyla, zararlı girişlerinin önüne geçilmesinin hedeflendiğini ifade etti.

Yıldız, “Hedefimiz, bu köpekleri arazi ortamında da test ederek, daha geniş çaplı kullanımı için Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’ne önerilerde bulunmak” diye ekledi. Bu çalışmalar, Türkiye’deki biyolojik çeşitlilik ve zararlıların kontrolü alanında yeni bir dönemi başlatma potansiyeline sahip.