Enerji ve Maden Sektöründeki Yeni Düzenlemeler ve Kanun Teklifleri

Enerji ve Maden Sektöründe Önemli Yasal Değişiklikler ve Reformlar

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda gerçekleştirilen yaklaşık 26 saatlik yoğun tartışmaların ardından, enerji ve maden sektörlerine ilişkin kapsamlı düzenlemeleri içeren “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kabul edildi. Bu düzenlemeler, özellikle Çevre Kanunu ve Maden Kanunu’nda yapılan köklü değişiklikleri içermektedir.

Çevre Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

Kanun metninden, “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir” ibaresi kaldırılarak, tüm çevresel etkisi olabilecek projelerin ÇED olumlu kararı almasını zorunlu hale getiriyor. Bu kapsamda, çevreyi olumsuz etkileyebilecek projelerin onayı, izinleri ve teşvikleri, yapı ve kullanım ruhsatları, ÇED alınmadan gerçekleşemeyecek. ÇED süreçleri ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülecek ve ilgili kurumlar en geç 3 ay içinde görüşlerini bildirecek. Ek süre taleplerinde ise en fazla 1 ay ek süre verilebilecek.

Maden Kanunu’nda Güncellemeler

Ruhsat bedeli tanımında, çevre ile uyum teminatı kaldırılarak, rehabilitasyon için alınan bedel ve diğer mali yükümlülükler yeniden düzenleniyor. Ruhsat bedelleri, ilgili firmanın ruhsat süresi, madenin içeriği ve kapladığı alan gibi kriterlere göre belirlenip, yılın ocak ayı sonunda tahsil edilecek. Ayrıca, alınan bu bedellerin %30’u MAPEG bütçesine, %70’i ise genel bütçeye eklenecek. Bu düzenlemeyle, maden işletmelerinin çevre rehabilitasyonuna yaptıkları katkılar artırılıyor.

Kritik ve Stratejik Madenler ile Güvenlik Önlemleri

Yapılan yeni düzenlemelere göre, arz kesintisi veya fiyat yüksekliği nedeniyle ekonomi ve güvenlik açısından kritik öneme sahip madenler, kritik ve stratejik olarak sınıflandırılacak. Bu madenler, Milli Güvenlik ve Ekonomik Refah açısından büyük önem taşıyor ve iç/dış faktörler nedeniyle arzı tehdit altında olanlar, ilgili kamu kurumlarının görüşleri alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından tespit edilecek. Stratejik veya kritik madenlerin stoklanması, Cumhurbaşkanı kararıyla belirli oranlarda yapılabilecek ve bu kapsamda, yıllık üretimin %10’u aşmamak kaydıyla, ruhsat sahipleri madenleri stoklayabilecekler.

Rehabilitasyon ve Çevresel Sorumluluklar

Madencilik faaliyetlerini yürüten firmaların rehabilitasyon yükümlülükleri yeniden düzenlenerek, alınacak rehabilitasyon bedelleri işletme ruhsat bedeline eşit olacak. Bu bedeller, çevre uyumu ve teminat mektuplarıyla teminat altına alınacak ve nakde çevrilerek rehabilitasyon fonuna aktarılacak. Ayrıca, bu ödemelerin rehin ve haciz edilmesi mümkün olmayacak. İhlaller halinde, kamu kurumlarına 1 aylık süre tanınacak ve bu süre içinde eksiklikler giderilmezse faaliyetler durdurulacak.

Zeytinlik Alanlarda Sınırlı Madencilik Faaliyetleri

Yapılan düzenlemelerle, zeytinlik alanlarda elektrik ihtiyacına yönelik sınırlı maden faaliyetlerine izin verilmekte. Bu faaliyetler, zeytin ağaçlarının taşınması veya yerine eş değer yeni zeytinliklerin kurulması şartıyla gerçekleştirilecek. Taşınmanın mümkün olmadığı durumlarda ise, ilgili sahada madencilik faaliyetleri ve geçici tesislerin kurulması için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan izin alınacak. Bakanlık, uzman görüşleri doğrultusunda, zeytin alanlarının korunmasını sağlayacak ve alanların uygun büyüklükteki yeni zeytinliklerle ikame edilmesini sağlayacak. Ayrıca, zeytin sahası tesis edilen alanlarda, rehabilitasyon bedelleri iki katına çıkarılarak, çevresel telafi yükümlülükleri güçlendirilecek. Çevresel taahhütlerini teminat mektubu ile sağlayan yatırımcılar ise, bu teminatı 1 yıl içinde nakde çevirmek zorunda kalacaklar. Bu düzenlemeyle, çevresel sorumlulukların güvence altına alınması hedefleniyor.