Çanakkale Savaşlarının Derin İzleri ve Tarihi Belgeler

Çanakkale Kara Savaşları’nın 110. Yılında Unutulmaz Detaylar

Çanakkale Muharebeleri’nin üzerinden tam 110 yıl geçmesine rağmen, savaşın kahramanlık ve trajedisine dair önemli detaylar, harp ceridelerinde ve arşivlerde kendine özgü yerini koruyor. Bu bilgiler, savaşın gerçek boyutlarını ve kahramanlık hikâyelerini yeniden gün yüzüne çıkarıyor.

Atatürk’ün Emri ve Taarruzun Planı

Çanakkale’deki muharebelerin seyrini değiştiren kritik bir emir, Mustafa Kemal Atatürk tarafından verilmişti. Dr. İsmail Sabah, bu emrin detaylarını aktarırken, “Uhdemize tevdi edilen vazife-i namus ve vatanı eksiksiz yerine getirmek için bir adım dahi geri gitmek yoktur. Bu doğrultuda uyku ve istirahat aramak, sadece bizim değil, tüm milletimizin mağlubiyetine sebep olur” diyerek, savaşın kararlılıkla devam etmesi gerektiğine vurgu yapmıştı.

İngiliz Uçaklarının Savaş Alanındaki Gözetlemesi

Türk birlikleri taarruz öncesinde İngiliz uçaklarının fark edilmesi, savaşın seyrini önemli ölçüde etkiledi. Dr. Sabah, “İngiliz hava araçları, Türk birliklerinin hareketlerini gözlemlemek amacıyla savaş alanını sürekli izliyordu. Bu durum, Anzak Kolordusu’nun savunma planlarını önceden hazırlamasına olanak tanıdı” ifadelerini kullandı.

Taarruz ve Siperlerdeki Dehşet Manzarası

19 Mayıs gecesi planlanan baskın tarzındaki taarruz, gece saat 03.30’da başlamış ve sadece süngü kullanılarak gerçekleştirildi. Türk askerlerinin siperden çıkarak ilerlemesiyle ortaya çıkan manzara ise, savaşın acı gerçeklerini gözler önüne serdi. Dr. Sabah, “İkinci Tümen’in harp ceridelerinde yer alan ifadeler, savaşın dehşetini ve askerlerin yaşadığı korkunç deneyimleri net bir şekilde ortaya koyuyor” diyerek, detayları aktardı.

Savaş Sonrası Siperlerdeki Korkunç Manzara ve Defin İşlemleri

Savaşın sonunda, siperler arasında kalan Türk şehitlerinin durumu, savaşın acı gerçeklerinden sadece biriydi. Dr. Sabah, “Kokudan dayanılmaz hale gelen savaş alanında, askerlerin defni büyük bir özveriyle gerçekleştirildi. Kimi zaman nasihatle, kimi zaman ise zorunlu olarak defnedildi. O gün, tüm şehitlerin mezarları, bu büyük fedakârlığın ve kahramanlığın simgeleri olarak kaldı” ifadelerini kullandı.

İngiliz ve Yeni Zelandalı Görgü Tanıklarının Anıları

Günümüzden 110 yıl öncesine ait savaş tanıklarının ifadeleri, savaşın gerçek boyutlarını belgeliyor. Yeni Zelandalı Tabip Yarbay Percy Fenwick, “Türk ölülerinin o kadar sık yatıyordu ki, onlara dokunmadan geçmek neredeyse imkansızdı. Koku ise dayanılmazdı” diyerek, savaşın korkutucu ve yıkıcı atmosferini anlatıyor.

Dehşetin ve Tarihi Vesikaların Günümüze Yansıması

24 Mayıs 1915 tarihinde gerçekleşen ilk ve son ateşkes, savaşın en acı ve unutulmaz anlarından biriydi. Bu süreçte, taraflar arasında yapılan anlaşma ile savaşın en yoğun günlerinde bile insani değerlerin korunmaya çalışılması, tarih boyunca önemli bir örnek teşkil ediyor. Dr. Sabah, “Bu arşiv belgeleri ve tanıklıklar, savaşın gerçek yüzünü ve insanlık adına önemli dersler barındırıyor” diyerek, savaşın korkutucu gerçeklerini ve belgelerin önemini vurguladı.