Akciğer Kanseri ve Hava Kirliliği: Sigara İçmeyenlerde Artan Risk

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından yapılan araştırmalar, sigara içmeyen bireyler arasında akciğer kanserinin, dünya genelinde kansere bağlı ölümler arasında beşinci sırada yer aldığını ortaya koyuyor. Bu durum, özellikle adenokarsinom türünün, hem erkeklerde hem de kadınlarda en yaygın akciğer kanseri türü olma özelliği taşıdığı gerçeği ile birleştiğinde, endişe verici bir tablo çizmektedir.

Hava Kirliliği ve Akciğer Kanseri Vakalarının Artışı

IARC’nın yayınladığı araştırma, The Lancet Respiratory Medicine dergisinde yayımlandı ve 2022 yılında hava kirliliği nedeniyle yaklaşık 200 bin adenokarsinom vakasının tespit edildiğini belirtti. Bu vakaların büyük bir kısmı Doğu Asya’da, özellikle de Çin’de ortaya çıktı. Araştırmanın baş yazarı Dr. Freddie Bray, bulguların akciğer kanserine yol açan risk faktörlerinin titizlikle izlenmesi gerektiğini vurguladı. Sigaranın ana neden olarak kabul edilmediği toplumlarda, hava kirliliği gibi diğer potansiyel risklerin detaylı bir şekilde araştırılması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.

Sigara Kullanımındaki Düşüş ve Adenokarsinom Oranları

Sigara kullanımında gözlemlenen azalma, sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri oranlarının artmasına neden oluyor. Dr. Bray, “Sigara kullanımının azaldığı ülkelerde, örneğin Birleşik Krallık ve ABD’de, sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri vakalarının oranı artış göstermektedir” şeklinde ifade etti. “Gelecek yıllarda hava kirliliğinin akciğer kanseri üzerindeki etkisinin artıp artmayacağı, tütün kullanımı ve hava kirliliği ile mücadele için alınacak önlemlere bağlı olacaktır.”

Kadınlarda Akciğer Kanseri Vakalarının Yükselişi

Akciğer kanseri, dünya genelinde en yaygın görülen ve en fazla ölüme neden olan kanser türü olmaya devam etmektedir. 2022 yılında yaklaşık 2,5 milyon yeni akciğer kanseri vakası kaydedildi. Ancak, kanser türleri arasındaki dağılımda önemli değişiklikler gözlemleniyor. Adenokarsinom, erkeklerde görülen akciğer kanserlerinin yüzde 45,6’sını, kadınlarda ise yüzde 59,7’sini oluşturuyor. Bu oranlar, 2020 yılında sırasıyla yüzde 39 ve yüzde 57,1 olarak kaydedilmişti. Son 40 yılda birçok ülkede erkeklerde akciğer kanseri vakaları azalırken, kadınlarda bu oran artmaya devam ediyor. 2023 yılında İngiltere’de kadınlarda akciğer kanseri oranlarının erkekleri geçtiği gözlemlendi ve bu durum sağlık uzmanları tarafından ciddi bir uyarı olarak değerlendirildi. Uzmanlar, kadınların akciğer kanseri belirtileri konusunda daha fazla bilinçlenmeleri gerektiğini vurguluyor.

Hava Kirliliği ve Akciğer Kanseri Arasındaki Bağın Güçlenmesi

IARC, sigara kullanımındaki değişimlerin ve hava kirliliğine maruz kalma oranlarının akciğer kanseri türlerinin görülme sıklığını etkilediğini belirtti. Artan bilimsel kanıtlar, hava kirliliğinin adenokarsinom riskini artırdığını göstermektedir. Özellikle sigara içmeyen bireylerde, adenokarsinom vakalarının yüzde 53 ile yüzde 70’inin hava kirliliği ile ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Dr. Bray, “Çalışmamız, akciğer kanserinin ve ona neden olan risk faktörlerinin nasıl değiştiğini anlamamıza yardımcı oluyor ve küresel çapta akciğer kanseriyle mücadelede yol gösterici olabilecek önleyici stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlıyor” dedi. Sigara kullanımındaki düşüş ve hava kirliliğine maruz kalma seviyelerinin akciğer kanseri türlerini şekillendirdiğini belirten Bray, gelecekte yüksek riskli topluluklara yönelik tütün ve hava kirliliği ile mücadele stratejileri geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Kaynak: Guardian, TRTHaber