Yapay Zeka ile Yeni Protein EsmGFP’nin Keşfi

Yapay Zeka ile Yeni Protein Geliştirme

Araştırmacılar, denizanası ve mercanlarda bulunan parlayan proteinlerin, yeni ilaçların geliştirilmesi açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu vurguluyor. Proteinler, yaşamın temel yapı taşları olarak kabul ediliyor ve vücutta kasların inşasından hastalıklarla mücadeleye kadar birçok kritik işlevi yerine getiriyor.

Son yapılan bir araştırmada, yapay zeka tarafından simüle edilen EsmGFP adlı yeni bir protein türü keşfedildi. Bu protein, daha önce bilinmeyen bir yeşil floresan protein çeşidi olarak öne çıkıyor. Doğada, denizanası ve mercanların parıltılarına sebep olan bu tür yeşil floresan proteinler, EsmGFP’nin de temelini oluşturuyor.

Yapay zeka tarafından simüle edilen EsmGFP proteini, şu anda yalnızca bilgisayar ortamında var olan bir koddan ibaret. Yani yapay zeka, EsmGFP’yi oluşturma talimatlarını içeren harf dizisini başarıyla bulmuş durumda. Bu dizinin, doğada bilinen en yakın floresan proteine yalnızca %58 oranında benzerlik gösterdiği dikkat çekiyor. Geri kalan %42’lik kısmı ise tamamen benzersiz ve bu proteinin doğada evrimleşmesi için toplamda 96 farklı genetik mutasyonun gerçekleşmesi gerekiyor.

Bu ilginç çalışmanın sonuçları, hakemli bilimsel dergi Science‘da yayımlandı. Araştırmacılara göre, bu mutasyonların kendiliğinden evrimleşmesinin yaklaşık 500 milyon yılı bulabileceği belirtiliyor. Bu önemli başarı, araştırmacıların geliştirdiği en son yapay zeka modellerinden biri olan ESM3 sayesinde mümkün oldu. ESM3, araştırmacıların sağladığı eksik protein kodlarındaki boşlukları doldurarak ve evrim sürecinin izleyebileceği tüm olası yolları hesaplayarak işlev görüyor.

Çalışmanın ortak yazarı ve EvolutionaryScale‘in kurucu ortağı olan Alex Rives, Live Science’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “ESM3’ün temel biyolojiyi öğrenmesi ve evrim sürecinin keşfettiği alanın ötesinde işlevsel proteinler üretebilmesi oldukça dikkat çekici.”